بررسی تطبیقی میان‌کشوری تأثیر سرمایه اجتماعی بر سرمایه انسانی (با استفاده از رویکرد فازی)

نقش و اهمیت سرمایه انسانی به عنوان مقوله‌ای نسبتاً نوظهور در وضعیت اقتصادی جوامع و کارکردهای مهم آن در کنار سایر انواع سرمایه چون سرمایه فرهنگی، سرمایه فیزیکی و سرمایه اقتصادی سبب شده است تا تولید و توسعه آن در جوامع زیادی مورد توجه قرار گرفته و مطالعات متعددی برای مقایسه آثار و نتایج مثبت آن در حوزه‌های مختلف و همچنین ارائه راهبردهای کارآمد برای تقویت این سرمایه مهم انجام گیرد .این مقاله، در پی بررسی و تحلیل شرایط علی اجتماعی مؤثر بر سرمایه انسانی به عنوان یکی از ابعاد توسعه است. بر اساس دستگاه نظری تحقیق، سرمایه اجتماعی شرط علی لازم برای سرمایه انسانی است. رویکرد روشی مورد استفاده در این مقاله، تطبیقی - فازی بوده و داده‌های پیمایش‌های بین کشوری با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS , FS/QCA) و(Excel  مورد پردازش قرار گرفته است. یافته‌های تجربی ناظر بر رابطة فازی بین مجموعه‌ای و وارسی شروط لازم (منفرد) سرمایه انسانی با استفاده شاخص سازگاری بین سرمایه اجتماعی و سرمایه انسانی نشان داد در 73 درصد از کشورها، سرمایه اجتماعی شرط لازم برای توسعه انسانی است؛ شاخص پوشش نیز حاکی از پوشش 61 درصد فضای سرمایه انسانی توسط سرمایه اجتماعی می‌باشد؛ همچنین مشخص شد درجة عضویت در مجموعة سرمایة اجتماعی با درجة عضویت در مجموعة سرمایه انسانی رابطه دارد، به طوری که هر چه درجة عضویت کشورها در مجموعة سرمایة اجتماعی بالا بیشتر باشد، درجة عضویت در مجموعة کشورهای با سرمایه انسانی بالا نیز بیشتر خواهد بود.